Een tachograaf is een instrument waarmee je ritgegevens registreert. Denk aan snelheid, afstand en wie de bestuurder van een voertuig is. Maar je gebruikt het ook om rij- en rusttijden te registreren. Die informatie gebruik je vervolgens voor je bedrijfsadministratie (ook als zzp’er) en om aan te kunnen tonen dat een chauffeur aan alle regels voldoet. Wel zo fijn als de Inspectie Leefomgeving & Transport komt controleren!
Analoog vs digitaal
Je hebt in principe twee soorten tachografen: analoog en digitaal. Sinds 2006 moeten alle nieuwe bussen en vrachtwagens uit de EU voorzien zijn van een digitale tachograaf (eerste generatie) en ook oudere voertuigen met een analoge versie moeten in augustus 2025 overgestapt zijn op de slimme tachograaf versie 2. Grote kans dat je als bestuurder dus met een digitale versie te maken krijgt!
Hoe werkt een (digitale) tachograaf?
De tachograaf in je vrachtwagen is via een bedrijfskaart gekoppeld aan een transportonderneming. Een chauffeur stopt vervolgens zijn of haar bestuurderskaart in het apparaat en begint aan de rit. Het stysteem registreert elektronisch de rijtijd, snelheid, het aantal gereden kilometers, pauzes en andere activiteiten. Deze gegevens worden zowel opgeslagen op de chip van de chauffeurspas als op het geheugen van de tachograaf zelf waarna ze uitgelezen kunnen worden.
Uitlezen
De chip van de chauffeurskaart heeft maar beperkt geheugen. Er past ongeveer 28 dagen aan data op. Je moet de bestuurderskaart dus minimaal elke 4 weken uitlezen om de gegevens juist te kunnen bewaren. Maar let op: bij veel stops per dag, kan het zijn dat het geheugen al eerder vol is!
De digitale tachograaf zelf slaat voor een heel jaar aan gegevens op. Daarin vind je ook welke bestuurderskaarten er allemaal zijn ingevoerd en of er verkeerde handelingen zijn verricht. Bijvoorbeeld wanneer een chauffeur te weinig rust heeft genomen of continu te snel heeft gereden. Deze gegevens moet je iedere 90 dagen downloaden en minimaal één jaar bewaren. Soms zelfs langer. Bijvoorbeeld voor de belastingdienst!
Ben ik tachograafplichtig?
Een tachograaf is verplicht als de Toegestane Maximum Massa (TMM) van je voertuig en aahanger of oplegger meer dan 3500 kg is. Dat geldt niet alleen voor vrachtwagens, maar ook voor bestelauto’s en bedrijfswagens in de klasse N1 of M1. Je vindt de TMM terug op het kentekenbewijs van je voertuig, maar als vrachtwagenchauffeur is de kans natuurlijk groot dat je daardoor tachograafplichtig bent.
Rijd je met een TMM van minder dan 3500 kg? Dan ben je niet verplicht om een tachograaf te gebruiken. Maar let op: vanuit de arbeidstijdenwet ben je nog wel verplicht om je rij- en rusttijden te registreren. Je mag dan alleen zelf weten of je dat op papier, op je computer of door een digitale tachograaf laat doen!
Kan ik een vrijstelling krijgen?
Er zijn in Nederland een aantal gevallen waarin je een vrijstelling kunt krijgen voor het gebruik van een tachograaf:
- wanneer je voor de overheid rijdt en geen particuliere transportbedrijven beconcurreert
- wanneer je goederen vervoert die gebruikt worden voor je eigen bedrijf (geldt alleen binnen een straal van 100 km rond je vestigingsplaats)
- wanneer je rijdt in een voertuig dat gebruikt wordt voor een rijles of examen (dus niet voor het commerciële vervoer van goederen of personen)
- wanneer je circus- of kermismateriaal vervoert
- wanneer je in een speciaal uitgerust voertuig rijdt voor geld- of waardetransport
Een complete lijst van alle vrijstellingen in Nederland vind je hier.
Meer weten?
Wil jij vrachtwagenchauffeur worden? Dan moet je alles weten van tachografen. Ook al op je theorie-examen. Daarom leer je er alles over tijdens onze vrachtwagen theorie cursus. Meld je nu aan en haal in 1 dag je examen!
